Palenie węglem w domowych piecach jest głównym czynnikiem powstawania smogu, przyczyniając się do złej jakości powietrza oraz chorób układu oddechowego w Polsce. Plany wprowadzenia zakazu palenia węglem rozważane są od lat, lecz ich realizacja nie zdaje się nastąpić szybko. Sprawdź, od kiedy zakaz palenia węglem w Polsce wejdzie w życie!
Zakaz palenia węglem – podstawy prawne
Branża energetyczna zmaga się z poważnymi problemami, które wiążą się z agresją Rosji na Ukrainę, brakiem dostaw paliwa i rekordowo wysokimi cenami. Polska wciąż ma ponad 5 milionów niskiej jakości pieców na paliwo stałe, a ich użytkownicy szukają możliwości spalania śmieci. Na podstawie art. 96 Ustawy o Prawie Ochrony Środowiska sejmiki wojewódzkie mają uprawnienia do wprowadzenia uchwał regulujących dopuszczalne rodzaje i jakość paliwa oraz informacje odnośnie kopciuchów.
Rząd przyjął Krajowy Program Ochrony Powietrza w celu ograniczenia palenia węglem, określając daty, do kiedy można to czynić – 2030 dla miast i 2040 dla wsi. Węgiel brunatny jest zakazany w instalacjach o mocy poniżej 1 megawata. Ustawa o odpadach reguluje palenie śmieciami oraz mokrym drewnem w domowych piecach, za co grozi kara grzywny do 5000 zł.
Warto pamiętać, że wymiana starego pieca na nowoczesne, ekologiczne źródło ciepła nie tylko poprawia jakość powietrza, ale także może przynieść oszczędności na rachunkach za ogrzewanie.
Dlaczego zakaz wejdzie w życie?
Proekologiczne inicjatywy prowadzą do czystszego źródła ciepła, aby chronić środowisko. Eksperci szacują, że 80% krajowej emisji pyłów to zanieczyszczenia z sektora komunalno-bytowego. Polskie miasta regularnie zajmują niskie miejsce w Europie w rankingach jakości powietrza. Zakaz spalania węgla ma obniżyć liczbę zachorowań na nowotwory i choroby układu oddechowego. Szacuje się, że co roku z powodu zanieczyszczeń powietrza umiera w Polsce 100 000 osób.
Rząd planuje zbliżenie kraju do neutralności klimatycznej, w tym zakaz palenia w kopciuchach dla zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Wymiana instalacji grzewczej jest dużą inwestycją, na którą nie każdy może sobie pozwolić, dlatego też stworzono ulgę termomodernizacyjną i dopłaty w programie Czyste Powietrze.
Do kiedy można palić węglem w Polsce?
2030 rok jest ostatecznym terminem wycofania się z węgla kamiennego w mieście, a 2040 w wsi. Województwo małopolskie jest pionierem tej inicjatywy. Od 1 września 2019 roku obowiązuje całkowity zakaz palenia w domu węglem i drewnem. Rządowa dopłata do paliw alternatywnych nie obowiązuje już w Krakowie. Uchwała antysmogowa zezwalająca na używanie kopciuchów wejdzie w życie dopiero 1 maja 2024 roku.
W różnych województwach całkowity zakaz palenia węglem ma obowiązywać od różnych dat. W Podkarpackim i Śląskim wejdzie w życie 1 stycznia 2022, w Małopolskim, Mazowieckim i Łódzkim — 1 stycznia 2023, a w Świętokrzyskim — 1 lipca 2023 roku. Czasowe ograniczenia dotyczące daty produkcji pieca (np. 2006 roku i starszych lub nieposiadających tabliczki znamionowej) obowiązują już teraz w niektórych województwach.
Władze województwa łódzkiego rozważają zakaz używania kopciuchów od 1 stycznia 2023 roku. W celu zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego i osłabienia skutków Rosji na Ukrainę, trwa obecnie konsultacja społeczna w sprawie wydłużenia terminu o dwa lata. Radni twierdzą, że pomysł ten pozwoli mieszkańcom zachować bezpieczeństwo energetyczne mimo niestabilności rynku paliw i rosnących cen gazu, ropy oraz węgla.
Co zamiast węgla i kopciucha?
Ogrzewanie domów może być zrealizowane poprzez kotły olejowe, piece gazowe i ogrzewanie elektryczne. Najbardziej efektywnym i ekologicznym rozwiązaniem jest pompa ciepła. W roku 2022 wchodzi w życie zakaz palenia węglem, a rząd wprowadza dopłaty do jego zakupu. Sytuacja geopolityczna musi ulec zmianie oraz zakaz palenia pomóc w poprawie jakości powietrza w Polsce.
FAQ: Od kiedy zakaz palenia węglem w Polsce?
- Od kiedy obowiązuje zakaz palenia węglem w Polsce?
- Zakaz palenia węglem w Polsce zaczyna obowiązywać od 1 lipca 2024 roku, zgodnie z nowelizacją ustawy o ochronie środowiska.
- Czy zakaz palenia węglem dotyczy całego kraju?
- Zakaz palenia węglem obowiązuje przede wszystkim w strefach niskiej emisji, które obejmują największe miasta i aglomeracje, jednak z czasem przepisy będą rozszerzane na kolejne obszary.
- Jakie są wyjątki od zakazu palenia węglem?
- Wyjątki mogą dotyczyć m.in. gospodarstw domowych korzystających z pieców starego typu, które mają czas na wymianę instalacji do określonego terminu, a także niektórych instalacji przemysłowych.
- Co grozi za nieprzestrzeganie zakazu palenia węglem?
- Za nieprzestrzeganie zakazu mogą być nałożone kary finansowe, a w przypadku powtarzających się naruszeń – dodatkowe sankcje administracyjne.
- Jakie są alternatywy dla palenia węglem po wprowadzeniu zakazu?
- Alternatywami są m.in. ogrzewanie gazowe, elektryczne, pompy ciepła, czy systemy oparte na odnawialnych źródłach energii, które są bardziej ekologiczne i zgodne z nowymi przepisami.
